YAZILAR
YÜKSEK ÖĞRETİM ÜNV. GELİRLERİ ÖĞR. YAPISI ÖĞR. KALİTESİ YAYIN VERİMİ PROJE ÜRETİMİ YEN-GİRŞ-TERC GENEL DEĞERLENDİRME ÜNV.GELİRLERİ 2 ENERJİ-SOSYAL YAŞAM BAP ve DESTEKLER TTO SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKYAYIN VERİMİ
Üniversitelerin temel işlevlerinden biri de bilimsel çalışma yapmaktır. Özellikle 20. yüzyılın sonlarından itibaren bilgi toplumuna geçiş çalışmaları, üniversitelerin bu alandaki görevinin daha etkili ve verimli olması gerektiğini ortaya koymuştur. Üniversitelerin yaptığı bilimsel çalışmaların, uluslararası endekslerde taranan dergilerde yayımlanması zorunluluk arz etmektedir. Bu çerçevede, üniversitelerin bilimsel çalışma değerlendirmesi, yaptıkları yayın ve bu yayınlara yapılan atıf sayıları ile ölçülmektedir. Ülkemizin yayın verimleriyle ilgili değişik dönemlerde değerlendirmeler yapılmıştır. 2000’li yılların başında yayın sayılarının yetersizliği üzerinde durulmuştur. Son yıllarda ise yayınların niteliği üzerinde değerlendirmeler yapılmaktadır. Üniversitelerdeki öğretim elemanlarının bilimsel verimi; genellikle Fen Bilimleri Tarama Endeksi (SCI), Sosyal Bilimler Tarama Endeksi (SSCI) ve İnsani Bilimler Tarama Endeksi (AHCI) tarafından taranmış yayınlar ve atıflar ile değerlendirilmektedir. Ayrıca taranmış tüm yayınlar ve atıflar esasında da bir değerlendirme yapılmaktadır. Yazı sonunda kaynak eser olarak gösterilen yayından alınan verilerin, TÜBİTAK ULAKBİM tarafından “Thomson Reuters-Web of Science Veri Tabanı” kullanılarak tüm doküman esasında toplandığı belirtilmelidir. Aşağıdaki tabloda üniversitemize ait yıllara göre 3 farklı endeks tarafından taranan yayın sayısı ve atıf sayısı değerleri sunulmaktadır. Üniversitemizin kuruluşundan 2013 yılı sonuna kadar yayın ve atıf sayıları da alttaki tabloda verilmektedir. YAYIN VERİMİ ALANINDA ÜNİVERSİTEMİZE AİT YILLARA GÖRE YAYIN VE ATIF SAYILARI
YAYIN VERİMİ ALANINDA TOPLAM YAYIN VE ATIF SAYILARI
Üniversitemiz maalesef son yıllarda bilimsel çalışmalar yönünden de gerekli gelişmeyi sağlayamamış, hatta yayın ve atıf esasında YÖK sistemi içindeki payı gittikçe azalmıştır. Aşağıdaki tabloda 2010-2013 yılları arasında kalan 4 çalışma yılı için ülke yükseköğretim sistemi ile üniversitemizin yayın ve atıf sayıları verilmektedir. Ayrıca bu tabloda üniversitemiz toplam yayın ve atıf sayısının ülkedeki toplam yayın ve atıf sayısına oranı da verilmektedir. YAYIN VERİMİ ALANINDA YILLARA GÖRE YÖK VE ÜNİVERSİTEMİZ DEĞERLERİ
Yayın esasında ilgili oran % 1.29 ile % 1.52 arasında değişmektedir. En yüksek oransal büyüklük 2010 yılında ve en düşük oransal büyüklük 2012 yılında görülmüştür. Atıf esasında bu oran 0.62 ile 1.28 arasında yer almaktadır. Bu esasta en büyük değer 2010 yılına en düşük değerler ise 2012 ve 2013 yıllarına aittir. Bir başka ifade ile, yayın ve atıf sayıları esasında son yıllarda YÖK sistemi içindeki payımız gittikçe azalmıştır. İlgili verilerin grafiksel gösterimi ise aşağıdaki şekilde verilmektedir.
Burada anlatılan “yayın verimi” ifadesinden kasıt, üniversitelerimizin uluslararası tarama motorları (SCI, SSCI, AHCI) tarafından taranan birim yayın, birim atıf, birim toplam yayın ve birim toplam atıf sayılarıdır. Bu amaçla beş ayrı değerlendirme parametresi tanımlanmıştır: (1) Öğretim üyesi başına yayın sayısı, (2) Öğretim üyesi başına atıf sayısı, (3) Yayın sayısı başına atıf sayısı, (4) Birim yıl başına toplam yayın sayısı ve (5) Birim yıl başına toplam atıf sayısı. Aşağıdaki tabloda 2010-2013 yılları arasındaki dönem için yukarıda tanımlanan beş parametrenin Üniversitemize ait değerleri verilmektedir. Bu parametrelerin puanları ise en alttaki tabloda sunulmaktadır. YAYIN VERİMİ ALANINDA YILLARA GÖRE ÜNİVERSİTEMİZE AİT PAREMETRE ORANSAL DEĞERLERİ YAYIN VERİMİ ALANINDA ÜNİVERSİTEMİZE AİT YILLARA GÖRE PAREMETRE PUANLARI
 Aşağıdaki şekilde 3 ayrı parametre (öğretim üyesi başına yayın sayısı, öğretim üyesi başına atıf sayısı ve yayın başına atıf sayıları) değerleri sunulmaktadır. 2010-2013 yılları arasındaki 4 yıl için öğretim üyesi başına yayın sayısı 0.68 ile 0.78 arasında değişmektedir. Bu esasta en büyük değer 2010 yılında, en düşük değer ise 2012 yılında gerçekleşmiştir. Öğretim üyesi başına atıf sayısı değerleri ise çok geniş bir aralıkta yer almaktadır (0.25-2.98). Yıllara göre yayın başına atıf sayıları da çok değişkenlik arz etmektedir. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2013 yılı başı itibariyle ülkemizde 103 devlet Üniversitesi’nden biridir. Aşağıdaki tablo ve grafikte 2013 yılı için üniversitemizin yayın verimi parametreleri, değişik alanlarda da ülkemizde üst sıralarda yer alan üç üniversite (Boğaziçi, Hacettepe ve Ortadoğu Teknik) ile ilimizde yer alan Anadolu Üniversitesinin yayın verimi ile ilgili temel parametreleri karşılaştırılmıştır. YAYIN VERİMİ ALANINDA FARKLI ÜNİVERSİTELER İÇİN PARAMETRE ORANSAL BÜYÜKLÜKLERİ
Üniversitelerin performanslarının değerlendirilmesinde yayın verimi çok önemli bir parametre olarak dikkate alınmaktadır. Ekte kaynak olarak tanımlanan eserde konuyla ilgili detaylı bilgi sunulmaktadır. Aşağıdaki tabloda yayın verimi ile ilgili alanda, Üniversitemiz ve diğer dört Üniversite ile ilgili ülke puanları ve sıralamaları sunulmaktadır. YAYIN VERİMİ ALANINDA FARKLI ÜNİVERSİTELER İÇİN TOPLAM PUANLAR VE ÜLKE SIRALARI
Yayın verimi alanında Üniversitemiz ve diğer dört üniversitenin yayın verimi puanlarının yıllara göre değişimi aşağıdaki grafikte görülmektedir. Bu alanda ülke sıraları ile ilgili değerlerin grafiksel gösterimi alttaki şekilde verilmektedir. Bu verilere göre 2010-2013 yılları arasında seçilen (Boğaziçi, Eskişehir Osmangazi, Hacettepe, Orta Doğu Teknik) 4 üniversite içerisinde en düşük bilimsel yayın puanı Üniversitemize aittir. Yayın verimi alanında ülke sırası yönünden değerlendirildiğinde de diğer dört üniversite ile önemli farklar oluştuğu görülmektedir. Üniversitemizin yayın verimi alanında ülkemizdeki sırası 21 ile 35 arasındadır. En yüksek yayın verimi puanı ve en yüksek ülke sırası 2010 yılında görülürken, en düşük yayın verimi ve en düşük ülke sırası 2012 yılında görülmüştür.
SONUÇ Üniversitelerin temel işlevlerinden biri de bilimsel çalışma yapmaktır. Üniversitelerin bilimsel çalışma değerlendirmesi, yaptıkları yayın ve bu yayınlara yapılan atıf sayıları ile ölçülmektedir. Üniversitemiz maalesef son yıllarda bilimsel çalışmalar yönünden de gerekli gelişmeyi sağlayamamış, hatta yayın ve atıf esasında YÖK sistemi içindeki payı gittikçe azalmıştır. 2010-2014 yıllarında 103 devlet üniversitesi ortalama toplam 33 306 yayın yapmış ve 97 401 atıf almışken üniversitemiz 461 yayın yapmış ve 916 atıf almıştır. Yayın esasında ilgili oran % 1.29 ile % 1.52 arasında değişirken, atıf esasında bu oran 0.62 ile 1.28 arasında değişmektedir.
2010-2013 yılları arasında üniversitemizin öğretim üyesi başına yayın sayısı 0.68 ile 0.78 arasında değişmektedir. Bu esasta en büyük değer 2010 yılında, en düşük değer ise 2012 yılında gerçekleşmiştir. Öğretim üyesi başına atıf sayısı değerleri ise 0.25-2.98 arasında değişmektedir.
2013 yılı için üniversitemizin yayın verimi parametreleri, Boğaziçi, Hacettepe, Ortadoğu Teknik ve Anadolu Üniversitesinin yayın verimi ile ilgili temel parametreleri karşılaştırılmıştır. Yayın verimi esasında ülke sıralamasında Anadolu Üniversitesi’nden çok önde iken diğer üç üniversitenin çok gerisinde kalmaktayız. Değerli meslektaşlarım, Yayın verimimizi şüphesiz arttırmalıyız. Bunun için öncelikle daha önce size sunduğumuz Öğretim Gelirleri, Öğretim Yapısı ve Öğretim Kalitesi stratejik hedeflerimizi yakalamalıyız. Bunlarla birlikte Öğretim Üyesi başına yayın sayımızı orta vadede 1.0’e ve uzun vadede (4 yılın sonunda) 1.3’e çıkarmayı hedefliyoruz. Yayınlarımızın niteliği yönünden önem arz eden yayın başına atıf oranını da orta vadede 0.5’e ve uzun vadede de 0.7’e çıkartmak istiyoruz. Bunun için Merkezi Laboratuvarımızı, Tematik Laboratuvarlarımızı ve Ar-Ge Merkezimizi kurup yayın verimimizi üst seviyeye çıkartmayı planlıyoruz. Üniversitemizi lisansüstü eğitim merkezi yapmak için lisansüstü öğrencilerimize ve bilimsel yayın verimimizi direkt arttırmak için akademisyenlerimize sağlayacağımız teşvikleri sizlerle daha sonra paylaşacağım. Selam, Sevgi ve Saygılarımla. Prof.Dr. Hasan TOSUN Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Rektör Adayı Kaynak: Tosun, H. (2015) “Devlet Üniversiteleri-Performans Değerlendirme, Finansman Modeli ve Yeniden Yapılanma” Ankara, 373 s. |
